20 minut dla… zdrowego odżywiania, czyli JAK jeść.
Gdyńskie Centrum Zdrowia jako jednostka samorządowa działającą w obszarze Profilaktyka Promocja i Ochrona zdrowia zajmuje się szeroko pojętą ochroną zdrowia. Tydzień Profilaktyki Uzależnień to czas, w którym chcemy zwrócić uwagę na to jak i po co jemy, i jakie to ma znaczenie dla naszego życia i zdrowia. Warto zadać sobie pytania czy jedzenie, które wybieramy nam służy, czy jest ono dobre i pełnowartościowe dla naszego organizmu. Co kieruje naszymi wyborami? Może jesteśmy uzależnieni od produktów, których celem jest wyłącznie stymulowanie naszych hormonów szczęścia? Na ile świadomie korzystamy z niezdrowych półproduktów i jak dużo wagi przykładamy do naszego odżywiania? Uzależnienie to nie tylko typowe używki. Czasami możemy nawet nie zdawać sobie sprawy, że pewne przyzwyczajenia prowadzą do zachowań nałogowych, niekoniecznie związanych z nadużywaniem np. substancji odurzających. Serdecznie zachęcamy do przeczytania poniższego artykułu, który ma na celu zwiększenie świadomości w zakresie zdrowego i efektywnego odżywiania oraz wskazanie, gdzie można w tym zakresie szukać pomocy.
PO CO JEMY?
Głównym celem jedzenie, poza przyjemnością z uczestniczenia w wspólnych posiłkach czy ich przygotowywaniu, jest dostarczanie potrzebnych składników i odżywienie organizmu, który dzięki temu może odpowiednio funkcjonować. Należy pamiętać jednak, że pewien rodzaj jedzenia może mieć na nas korzystny wpływ – dodawać energii, a czasem nawet leczyć, ale źle dobrana dieta może zatruwać organizm i go niszczyć. Niezwykle ważnym jest, abyśmy świadomie wybierali odpowiednie składniki oraz półprodukty.
Eksperci z Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ) opracowali normy, które pomagają dobrać produkty oraz odpowiednio je zbilansować (Normy Żywienia 2020. Poznaj nowe normy dla populacji Polski (dietetycy.org.pl)). Piramida Żywienia i Aktywności Fizycznej (Zasady prawidłowego żywienia – Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej (izz.waw.pl) oraz Talerz zdrowego żywienia (Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Talerz zdrowego żywienia (pzh.gov.pl)) to narzędzia, które mogą pomóc w wyborze proporcji i rodzajów produktów, które spożywamy.
Świadome i zdrowe odżywianie nie wyklucza całkowicie zrezygnowania z małych, żywieniowych grzeszków, ale ich powtarzalność i nadmierna ilość mogą prowadzić do zaburzeń odżywiania. Czym one są?
ZABURZENIA ODŻYWIANIA
Zaburzenia odżywiania przybierają różne formy i mogą dawać skrajnie różne objawy. Zaczynając od jedzenioholizmu poprzez bulimię, aż do anoreksji. Niektórzy zmagają się z kompulsywnym objadaniem się, czując swego rodzaju wewnętrzny przymus, od którego powstrzymywanie się prowadzi do kumulowania się napięcia emocjonalnego. Zbytnie dbanie o kwestie żywieniowe i obsesyjna eliminacja szkodliwych elementów diety może prowadzić do ortoreksji. Osoby z takimi zaburzeniami powinny zostać skierowane przez dietetyka do psychoterapeuty.
Opisywane przykłady brzmią z pozoru drastycznie, ale do tego rodzaju zaburzeń często prowadzą małe, niezauważalne zachowania, które łatwo przeoczyć lub takie, z których w ogóle nie zdajemy sobie sprawy. Wyobraźmy sobie tort bezowy z pięknymi soczystymi malinami oraz przyjemność jaką mamy myśląc o jedzeniu takiego ciasta. A przecież pyszna sałatka z delikatnymi brokułami posypana świeżo wyciśniętymi pestkami granatu mogłaby nas równie pozytywnie stymulować. Dopamina, hormon szczęścia, ma niemały udział w procesie odżywiania i w tym jak jedzenie postrzegamy.
Bardzo ważnym elementem zdrowego odżywiania jest świadome jedzenie – skupienie się na tym co, jak i gdzie jemy oraz czym zajmujemy się w trakcie jedzenia. Uważność jest tu słowem klucz. Co w takim razie warto skonsultować ze specjalistą?
NIEKTÓRE NIEPOKOJĄCE SYMPTOMY
- Zjadamy więcej niż zakładaliśmy, jemy tzw. „pod korek”.
- Po zjedzonym posiłku towarzyszy poczucie winy.
- Traktujemy posiłek jako formę nagrody.
- Mimo problemów zdrowotnych nie zmieniamy nic w diecie (np. problem z otyłością, wysokim poziomem cukru).
- Wstydzimy się, że jemy (robimy to w ukryciu).
Jeśli kilka z tych symptomów pojawia się u nas, to warto udać się do specjalisty w celu uzyskania
profesjonalnej pomocy. Co wtedy należy zrobić?
CO JEŚLI JESTEŚMY UZALEŻNIENI?
Pierwsze kroki często kierujemy do dietetyka, którzy pomaga nam ocenić ilość i jakoś jedzenia, które spożywamy oraz dobrać dla nas spersonalizowany plan żywieniowy – niejako pomaga nam wrócić na właściwe „tory”. Jeśli po zebraniu bardzo obszernego wywiadu i wprowadzeniu korekty nawyków żywieniowych nadal nie zastępujemy niezdrowych nawyków takimi, które są dla nas przyjazne i nie umiemy budować dobrej relacji z ciałem i jedzeniem, to kolejną osobą która może nam pomóc jest terapeuta. Gdzie w Gdyni można szukać takiej pomocy?
TERAPIA W GDYNI
W naszym mieście można uzyskać pomoc w poniższych placówkach, a więcej informacji można znaleźć pod adresem https://gdyniawspiera.pl/ :
- Grupa wsparcia dla osób z zaburzeniami odżywiania – Anonimowi Jedzenioholicy
Spotkania samopomocowe, grupa wsparcia
Klub Abstynenta “Krokus” ul. Traugutta 9, Gdynia, tel. 58 711-80-63
- Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień – Diagnoza i leczenie uzależnienia
dla osób kompulsywnie objadających się
ul. Chrzanowskiego 3/5, Gdynia, tel. 58 620-88-88
Najważniejszym elementem całego procesu uzdrawiania jest umiejętność i chęć słuchania samego siebie oraz podjęcie świadomej próby wprowadzenia zmian we własne życie.
JAK ZWIĘKSZYĆ SWOJĄ ŚWIADOMOŚĆ ŻYWIENIOWĄ
Żyjemy w czasach, w których wiedza i zasoby ludzkie są dostępne na wyciągnięcie ręki – trzeba tylko uświadomić sobie co jest dla nas ważne i jak pielęgnować zdrowe nawyki żywieniowe. Uczenie ich od dziecka i budowanie takiej świadomości będzie procentowało w dorosłym życiu, ale też docelowo w całym społeczeństwie. Nagradzanie dzieci czy dorosłych jedzeniem, okazywanie w ten sposób miłości, to bardzo powszechne błędy mające długofalowe, negatywne skutki w psychice. Starajmy się by nasze wybory służyły naszemu zdrowiu. Nasze zdrowie jest w naszych rękach,
a świadomość własnego ciała może uchronić przed poważną chorobą, która często jest sygnałem ostrzegawczym, wołaniem naszego organizmu o zmianę.
PRZEPISY
Przygotowaliśmy dla Państwa także przepisy, które można wypróbować w swoim domu. (przepisy można przejrzeć poniżej, lub klikając w link)
Tydzień-Profilaktyki-Uzależnień-2021-GCZ-PrzepisyNie zwlekajmy – wszystko można zmienić, od dziś!
